بازخوانی سانحه هواپیمای اوکراینی/ جمهوری اسلامی ایران چگونه با ماجرا مواجه شد؟
تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۷۹۴۱۱۰
گروه سیاسی خبرگزاری فارس: 18 دی ماه هواپیمای مسافربری بوینگ 752 متعلق به هواپیمایی اوکراین اینترنشنال بعد از بلند شدن از باند فردوگاه امام خمینی(ره) تهران به فاصله 3 دقیقه مورد اصابت موشک های پدافندی کشورمان قرار گرفت و این هواپیما با 176 سرنشین در جنوب غرب تهران سقوط کرد و تمام مسافران و خدمه آن فوت کردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این ماجرا به دلیل همزمانی آن با حمله موشکی ایران به پایگاه عین الاسد و همچنین خارجی بودن این هواپیما پیچیدگی های خاصی پیدا کرد.
چرا پدافند ایران به هواپیمای اوکراینی شلیک کرد؟
خوب است در ابتدا به چند مولفه بنیادین توجه کنیم:
الف: شرایط بحرانی منطقه: شهادت سردار سلیمانی نمیتوانست بدون پاسخ باقی بماند. از یک سو خون خواهی از سردار بزرگ اسلام مسئله مهمی بود که خواسته مردم و رهبری بود و از سوی دیگر یک نگاه راهبردی حاصل از رفتارشناسی آمریکایی ها به طور منطقی حکم می کرد اگر واکنشی از سوی ایران انجام نشود آمریکا به این تحلیل می رسد که ایران امکان پاسخ گویی ندارد و با این دست فرمان می تواند حملات بعدی را علیه ایران طراحی و عملیاتی کند.
پاسخ به جنایت آمریکایی ها سحرگاه 18 دی ماه عملیاتی شد و مهمترین پایگاه نظامی و پشتیبانی آمریکایی ها در منطقه با 13 موشک مورد هدف قرار گرفت و ضربه مهلکی به ماشین جنگی آمریکایی ها در منطقه وارد شد.
ترامپ تهدید کرده بود در صورت حمله ایران به آمریکایی ها 52 سایت ایران مورد حمله آمریکا قرار خواهد گرفت.
نیروهای مسلح ایران و تمام نیروهای نظامی خارجی در منطقه به خصوص آمریکایی ها در آماده باش کامل بودند و احتمال درگیری گسترده پیش بینی می شد.
ب: بالاترین سطح آماده باش(سطح جنگی یا 3 ث) به شبکه پدافندی ابلاغ می شود: شب حمله به عین الاسد به دلیل شرایط بحرانی منطقه و همچنین پیش بینی نیروهای مسلح از واکنش احتمالی آمریکایی ها یک جنگ موقت چند روزه تا یک هفته ای را برآورد میکرد. سطح آماده باش جنگی به همین دلیل به شبکه پدافندی ابلاغ می شود.
ج: افزایش سامانه های پدافندی جدید به شبکه پدافندی تهران: به دلیل افزایش خطرات سامانه های جدیدی جهت محافظت از تهران به شبکه پدافندی تهران اضافه می شود. سامانه درگیر شده هم ساعت 12 شب در غرب تهران مستقر می شود.
د: سامانه های جدید امکان تشخیص نوع مهاجم را نداشتند: ساختار سامانه های جدید مستقر شده در اطراف تهران به این نحو بود که برای شناسایی دقیق اهداف باید ارتباط با مرکز کنترل پدافندی انجام می شد و از این طریق پیش از شلیک موشک باید چک اولیه انجام میشد.
ی:هشدار شلیک موشک های کروز از سوی پدافند مرزی به تهران در چند نوبت اعلام می شود: به جهت افزایش سطح آماده باش به سطح جنگی طبق پروتکل تمام اخبار موثق و غیر موثق مورد استناد قرار میگیرد. بر همین مبنا سامانه های پدافند مرزی با مشاهدات خود خطر شلیک تعدادی کروز را به شبکه سراسری پدافندی اعلام میکند.
و: قطع ارتباط و فرصت 10 ثانیه ای برای یک تصمیم مهم: زمانی که سامانه پدافندی هواپیما را شناسایی می کند ارتباطش با مرکز قطع می شود. علت این قطع ارتباط معلوم نبود. با توجه به سرعت بالای هدف شناسایی شده و جهت حرکت آن تنها 10 ثانیه فرصت برای یک تصمیم حیاتی وجود داشت. اپراتور تصمیم به شلیک می گیرد.
قرنطینه تیم بررسی سانحه!
سردار حاجی زاده ماجرا را اینگونه روایت میکند: من در غرب کشور بودم و بعد از انجام حملات موشکی علیه عین الاسد متوجه ماجرا شدم و سریع به سمت تهران حرکت کردم. در مسیر به مسوولان امر اطلاع دادم. زمانی که من رسیدم تهران ستاد کل نیروهای مسلح طبق روال مرسوم یک تیم برای بررسی ماجرا مامور کرده بود. این تیم از سوی ستاد کل قرنطینه شده بود و دسترسی به این تیم وجود نداشت. این تیم نتیجه بررسی های خود را جمعه به اطلاع مسوولین کشور قرار می دهد و صبح شنبه رئیس جمهوری طی بیانیه ای این ماجرا را اعلام عمومی میکند.
تیم تحقیق ستاد کل نیروهای مسلح در فرصت 2 روزه خود چه چیزی را بررسی کرد؟
آنطور که سردار حاجی زاده می گوید اصل شلیک به هواپیمای اوکراینی در همان ساعات اولیه برای فرماندهان سپاه اثبات می شود اما مسئله ابعاد دیگری نیز دارد:
اول: قطع ارتباط سامانه پدافندی و احتمال جنگ الکترونیک: سردار حاجی زاده صراحتا این موضوع را اعلام میکند که قطع ارتباط سامانه پدافندی با مرکز می توانست توسط سامانه های «جمر» که ضدسیگنال هستند انجام شده باشد. شفاف سازی این موضوع نیاز به بررسی کارشناسی داشت.
دوم: احتمال نفوذ: قطع ارتباط و شلیک مستقیم به هواپیما می توانست ابعاد امنیتی از جنس نفوذ به رده های مختلف نیروهای مسلح را تقویت کند. بررسی عمق این ماجرا نکته دیگری بود که باید به صورت فوری بررسی می شد.
سوم: بررسی ایرادات فنی نصب سامانه جدید: به جهت اینکه این سامانه از جمله سامانه های جدید نصب شده در شبکه پدافندی تهران بود لازم بود به جهت مطرح شدن اشتباه در نصب شمال سامانه جدید این موضوع نیز به جهت فنی بررسی و برآورد شود.
چهارم: اشتباه خلبان: بررسی رفتار خلبان هواپیما و کنش و واکنش خلبان در مواجهه با ماجرا از جمله جهت گیری مناسب پس از پرواز و رعایت پروتکل های ضروری و ... نیز موضوع دیگری بود که باید بررسی می شد.
پنجم: کشف ابعاد پنهان: به دلیل شرایط پیچیده ماجرا لازم بود تمام ابعاد مسئله سنجیده شود.
آیا 2 روز برای بررسی اولیه ماجرا زیاد بود؟
به دلیل پیچیدگی مسئله، تشکیل تیم تخصصی، دسترسی و جمع آوری اطلاعات، بررسی فنی ماجرا و ... نیاز به زمان کافی داشت. 48 ساعت شاید زمان بسیار اندکی برای کشف حقیقت باشد. در دنیا هم مرسوم است بسیاری از حوادث هوایی، ماه ها و چه بسا سال ها زمان می برد تا کشف حقیقت رقم بخورد. در تاریخ سوانح هوایی مواردی داشتیم که حتی 10 سال زمان برده است تا مسئله روشن شود. با این حال این 2 روز صرفا برای بررسی و کشف اولیه ماجرا صرف شد و بررسی جامع و عمیق آن ادامه پیدا کرد.
گزارش سازمان هواپیمایی کشوری خود یک سال بعد در اسفند 1399 منتشر شد. همچنین مجلس شورای اسلامی نیز آن را به طور جامع بررسی کرد.
اقدام جمهوری اسلامی ایران بعد از روشن شدن ابعاد ماجرا چه بود؟
مسوولان جمهوری اسلامی ایران صادقانه این مسئله را با مردم در میان گذاشتند. سردار حاجی زاده به صورت مستقیم با مردم سخن گفت و اعلام کرد گردن ما از مو باریک تر است و تمام مسئولیت ماجرا را به عهده میگیریم. حاجی زاده حتی اعلام نظر مسوولان هواپیمایی کشوری را که در دو روز اول گفته بودند شلیکی صورت نگرفته به دلیل عدم اطلاع آنان و قرنطینه تیم تحقیق ستاد کل اعلام کرد.
روند دلجویی از خانواده های جان باختگان نیز از سوی مراجع رسمی آغاز شد. علاوه بر پیگیری پرداخت غرامت، مسیر دادگاهی شدن مقصران و برخورد قضایی نیز در دستور کار قرار گرفت.
آیا شلیک به یک هواپیمای خودی در جهان اتفاق می افتد؟
یکی از اشتباهاتی که در تاریخ سفرهای هوایی دارای سابقه است همین مسئله است. گاهی به دلیل اشتباه سامانه های تشخیصی و پدافندی هواپیماهای خود مورد اصابت قرار گرفته و سقوط می کنند. آخرین مورد آن دیشب بود که خود کشور اوکراین یک جنگنده خودی را مورد هدف قرار داد و باعث ساقط شدن آن شد.
پایان پیام/
منبع: فارس
کلیدواژه: اوکراینی هواپیما 176 نفر هوافضا شبکه پدافندی سردار حاجی زاده سامانه های جدید نیروهای مسلح آمریکایی ها قطع ارتباط آماده باش قرار گرفت ستاد کل
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۷۹۴۱۱۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
بررسی آخرین وضعیت روابط دوجانبه توسط وزرای خارجه ایران و استونی
به گزارش خبرگزاری مهر، در گفت‌وگوی تلفنی امروز (پنجشنبه) مارگوس تاساکانا، وزیر امور خارجه استونی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان، در خصوص آخرین وضعیت روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای بحث و تبادل نظر شد.
طرفین در این گفت‌وگو با اشاره به وجود فرصت‌ها و ظرفیت‌های همکاری میان دو کشور، آمادگی متقابل برای توسعه بیش از پیش مناسبات را مورد تاکید قرار دادند.
امیرعبداللهیان در خصوص تحولات فلسطین، تاکید کرد: عمق فاجعه نسل کشی و جنایات صهیونیست‌ها در غزه می‌طلبد که تمامی کشورها برای برقراری آتش بس پایدار، رفع کامل محاصره انسانی، تبادل اسرا و جلوگیری از وقوع جنایات بیشتر رژیم اسرائیل در غزه تلاش کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به درخواست طرف استونیایی در خصوص کشتی توقیف شده در آب‌های سرزمینی جمهوری اسلامی ایران و آزادی خدمه استونی، اظهار داشت: کشتی توقیف شده که در آب‌های سرزمینی ایران رادار خود را خاموش کرده و امنیت دریانوردی را به خطر انداخته در توقیف قضائی قرار دارد، اما ایران همه خدمه آن را با نگاه انسانی آزاد کرده است و در صورت همراهی کاپیتان کشتی، امکان بازگشت آنها به کشورشان و از جمله استونی فراهم است.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: رعایت قوانین و مقررات دریایی از سوی تمامی کشتی‌ها در راستای حفظ امنیت دریانوردی امری ضروری و غیرقابل اجتناب است.
مارگوس تاساکانا، وزیر امور خارجه استونی نیز ضمن با اهمیت دانستن روابط کشورش با جمهوری اسلامی ایران ابراز امیدواری کرد که در سایه رفع موانع، مناسبات فی‌مابین بیش از پیش گسترش یابد.
وزیر امور خارجه استونی همچنین با اشاره به بحران‌های منطقه‌ای، خواستار همکاری همه کشورها برای توقف جنگ در غزه شد.
وی از نگاه انسانی جمهوری اسلامی ایران برای آزادی خدمه کشتی توقیف شده قدردانی کرد.
تصاویر پدر ساواکی مهران غفوریان